Sielec

    Wieś położona jest przy szosie Chełm - Wojsławice u zbiegu Pagórków Chełmskich, Działów Grabowieckich, w dolinie rzeki Krzywólki. Od wschodu graniczy z gruntami wsi Haliczany, Koczowa i częściowo Kumowa, od zachodu z Kasiłanem, od północy z gruntami wsi Rożdżałów, od południa z Kumowem. Krążą różne legendy dotyczące nazwy wsi Sielec. Jedna z nich głosi, że mieszkańców uśmierciła zaraza - w dawnym słownictwie oznaczało to, że wieś się "wysieliła". Stąd nazwa Sielec. Inna to, że nazwa wywodzi się ze wschodnio-słowiańskiego określenia sioło (wieś). W "Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego" spotykamy zapis, że Sielec - to dawniej "Siedliska". Sielec - (Siedliska) to wieś i folwark, pow. chełmski, gmina Rakołupy, parafia Kumów.

    Miejscowość wzmiankowana jest od 1431 roku jako siedziba rodu Smoków. Później osiedlili się wokół zamku osadnicy. W XVIII wieku miejscowość przeszła w posiadanie rodziny Rzewuskich, którzy pobudowali tu w XIX wieku dworek. Mury zamku obronnego stanowią zabytek. Zamek zbudowany został w latach 1590 - 1601 w stylu późnego renesansu polskiego.

    Miał charakter zespołu warownego, składającego się z reprezentacyjnej części mieszkalnej oraz kamiennych zabudowań. Zachowała się dwukondygnacyjna baszta wraz z fragmentem przylegającego do niej muru.

    Właścicielem dóbr sieleckich był Wacław Rzewuski - hetman polny, kasztelan krakowski, dramaturg i poeta (ur. 29 X 1706 r., zm. 1779 r.) Przed Wacławem Rzewuskim właścicielami dóbr sieleckich byli: Uhrowieccy, Daniłowicze, Cetnarowie.

    Zespół zamkowy wzniesiony został około 1588 roku przez Mikołaja Uhrowiecckiego, starostę chełmskiego. Na skutek wybuchu prochu w 1678 roku, zamek uległ zniszczeniu i odtąd zostały ruiny, które uległy rozbiórkom w ciągu XVIII i XIX wieku oraz w latach 1945 - 1950. Zachowała się tylko jedna baszta od strony północno - zachodniej. Mur kurtynowy wykonany był z kamienia białego, oblicowany cegłą. Dworek Rzewuskich pobudowano w II połowie XIX wieku. U wjazdu przed bramą ustawiona jest kamienna figura barokowa Najświętszej Marii Panny Assunty, która zachowała się do dnia dzisiejszego.

Do zabytków i pamiątek osady Sielec należy zaliczyć: dworek Rzewuskich - obecnie mieści się tu szkoła podstawowa, ruiny zamku, bożnicę, kaplicę św. Anny, budynek byłej gorzelni - obecnie młyna gospodarczego.

Pomnikiem przyrody jest park dworski, dobrze zachowany. Obejmuje około 250 drzew 11 gatunków i 8 gatunków krzewów.

Wyjątkowego potraktowania wymaga kaplica św. Anny, która prawdopodobnie liczy sobie ponad 500 lat. Dwa razy do roku przyjeżdżają tu wyznawcy prawosławia z całego kraju oraz Białorusi i Ukrainy (26 lipca i w dwa tygodnie później wg kalendarza juliańskiego). W przekazach miejscowej ludności kaplica ta słynie jako miejsce cudownych uzdrowień.

    Obecnie wśród najstarszych mieszkańców znikomy procent stanowią rodowici mieszkańcy Sielca. Około 40 rodzin przybyło z Ukrainy i kilka rodzin z okolicy Leśniowic.

    Po II wojnie światowej działały w Sielcu takie organizacje jak: ZSL, PZPR, ZMW, PSL, OSP, KGW, ZMP. Po spaleniu w roku 1944 budynku Urzędu Gminy w Rakołupach z siedzibą w Kol. Leśniowice biuro tego urzędu w 1945 roku przeniesiono do dworku w Sielcu. Urząd Gminy w Sielcu funkcjonował do 1947 roku.

    Działalność kulturalna w Sielcu to działalność Koła Gospodyń Wiejskich i zespołu śpiewaczego "Sielanki". KGW rozpoczęło swoją działalność w 1953 roku. Przewodniczącą była Janina Dąbrowska, później Krystyna Pawliczuk, która należała także do zespołu śpiewaczego "Sielanki".

Zespół ten powstał w 1976 r. Zespół liczył 12 osób. Zespół otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia. Trzy razy uczestniczył w Przeglądzie Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym w 1981 r., 1993 r. (III nagroda), 1997 r. - wyróżnienie. Na Przeglądzie Zespołów Ludowych w Rejowcu zespół zajął I i III miejsce w 1998 r. Zespół corocznie występuje na uroczystościach dożynkowych i święta ludowego na terenie gminy Leśniowice.